دریچه ای است که در موقع گرفتگی سیفون، لوله ها، زانویی ها و غیره برای رفع گرفتگی و
تمیز کردن بدون نیاز به شکافتن ساختمان مورد استفاده قرار می گیرد. در هر سیستم فاضلاب باید تعداد کافی دریچه بازدید در پاین ترین نقطه هر لوله فاضلاب قائم، در سر زانو سه راهه ها موقع اتصال یک لوله فرعی به لوله اصلی
دیگر، در هر تغییر مسیر و بالاخره در لوله اصلی فاضلاب ساختمان که از دیوار خارجی عبور می کند نصب نمود.
دریچه بازدید اغلب توسط وصاله سه راهه y شکل در مسیر لوله فاضلاب نصب می شوند.
برای لوله های فاضلاب تا قطر ۴ اینچ، لوله منتهی به دریچه بازدید باید برابر با همان قطر لوله فاضلاب باشد و برای لوله ای فاضلاب با قطر بیشتر از ۴ اینچ، قطر لوله منتهی به دریچه بازدید باید حداقل ۴ اینچ و یا بیشتر در نظر گرفته شود. برای لوله های زیر زمینی با قطر بیشتر از ۱۰ اینچ باید یک سوراخ آدم رو با زانویی ۹۰ درجه در فواصل حداکثر تا ۱۵۰ فوت نصب شود. دهانه دریچه باید حدود ۲ اینچ بالاتر از سطح کف قرار گیرد تا کار تمیز کردن لوله
ها براحتی صورت پذیرد. برای لوله های فاضلاب افقی به قطر ۴ اینچ یا کمتر، در هر ۵۰ فوت و برای لوله ای با قطر بیش تر در هر ۱۰۰ فوت باید یک دریچه بازدیدنصب شود. دهانه دریچه بازدید توسط درپوش بسته می شود.
🔶الف) به منظور بازدید و رفع گرفتگی احتمال لوله های فاضلاب در نقاط زیر باید دریچة بازدید نصب شود:
🔸۱) در بالاترین نقطه هر شاخه انشعاب افقی؛
🔸۲) در محل تغییر امتداد لوله های افقی فاضلاب، در صورتی که زاویه تغییر جهت لوله بیش از ۴۵ درجه باشد؛
🔸۳) در پایین ترین قسمت لوله قائم فاضلاب، قبل از زانوی پایین لوله؛
🔸۴) در نقاطی روی لوله قائم فاضلاب که برای آزمایش با آب دریچه دسترسی لازم است؛
🔸۵) روی لوله اصلی افقی فاضلاب، حداکثر به فاصله ۳۰ متر از یکدیگر؛
🔸۶) در خروج لوله اصلی افقی، بلافاصله بعد از خروج از ساختمان.
🔷ب) اندازة دریچة بازدید
🔹۱) روی لوله کشی فاضلاب، تا قطر نامی ۱۰۰ میلی متر (۴ اینچ)، اندازه دریچه بازدید باید برابر با قطر نامی لوله فاضلاب باشد.
🔹۲) در لوله کشی فاضلاب با قطر نامی بیش از ۱۰۰ میلی متر، اندازه دریچه بازدید باید ۱۰۰ میلی متر باشد.
🔹۳) در لوله کشی افقی فاضلاب اصلی ساختمان با قطر نامی بیش از ۲۰۰ میلی متر (۸ اینچ)، برای بازدید باید آدم رو نصب شود. درپوش آدم رو باید در محل خود کاملاً مستقر، پایدار وگازبند باشد.
🔶پ) نصب دریچه بازدید
🔸۱) دریچه بازدید باید در جایی و به ترتیبی نصب شود که دسترسی به آن آسان باشد و به سهولت بتوان از آن نقطه با فرستادن فنر، یا ابزار دیگر، گرفتگی لوله را برطرف کرد. فاصله دریچه بازدید از دیوار مقابلش باید دست کم ۴۵ سانتی متر باشد.
🔸۲) دریچة بازدید که روی لوله فاضلاب نصب می شود باید با واشر مناسب و پیچ و مهره کاملاً آب بند و گازبند شود تا فاضلاب از آن نقطه به داخل ساختمان نشت نکند و گازهای داخل لوله به فضاهای داخل ساختمان نفوذ پیدا نکند.
🔸۳) اگر لوله افقی یا قائم در اجزای ساختمان دفن شود، دسترسی به دریچه بازدید باید با نصب یک دریچه که تا سطح تمام شدة کف یا دیوار ادامه دارد، امکان پذیر شود.
🔸۴) دریچه بازدید باید طوری روی لوله فاضلاب قرار گیرد که دهانه آن در خلاف جهت جریان فاضلاب یا عمود بر آن باشد.
🔸۵) اگر دریچه بازدید در محلی نصب شود که احتمال یخ زدن آب داخل لوله باشد، باید آن را در برابر یخ زدن حفاظت کرد.
🔸۶) نصب دریچه بازدید در فضاهای تهیه مواد خوراکی (مانند نانوایی، قصابی، شیرینی پزی و فضاهای پخت و پز) مجاز نیست.
